پنجمین گزارش کیفیت اینترنت انجمن تجارت الکترونیک، تصویری تکاندهنده از وضعیت اینترنت ایران در سال ۲۰۲۵ ارائه میدهد: ایران در میان ۱۰۰ کشور برتر از نظر GDP، بدترین میانگین کیفیت اینترنت را دارد و حتی از پاکستان و چین نیز عقبتر است. این گزارش، تجربه عذابآور زیست دیجیتال میلیونها ایرانی را تأیید میکند؛ جایی که اتصال به اینترنت کند، محدود و پراختلال است.
در حالی که جهان در تبوتاب انقلاب هوش مصنوعی و رکوردشکنیهای سرعت اینترنت است، ایرانیان برای اتصال به شبکهای پر از اختلال، ساعتها وقت صرف میکنند. گزارش نشان میدهد ۹۳.۸ درصد جوانان ۱۵ تا ۳۰ ساله و ۸۶ درصد کل ایرانیان از فیلترشکن استفاده میکنند. این ابزارها نهتنonly هزینه اضافی به خانوارها تحمیل میکنند، بلکه شبکه را آلوده و امنیت دیجیتال را تهدید میکنند.
مشکلات اینترنت به سایتهای خارجی محدود نمیشود. دسترسی به پلتفرمهای داخلی مانند «دیوار» نیز با چالش مواجه است. مقایسه انجمن تجارت الکترونیک نشان میدهد که ۸۰ درصد کاربران دیوار با کیفیت 4G Density به این سایت دسترسی دارند، درحالیکه در اردن (Opensooq) و عربستان (Haraj.com.sa) این رقم به ترتیب ۹۳ و ۸۷ درصد است.
سیاستهای محدودکننده نهتنها نفعی برای کشور نداشته، بلکه به گسترش فیلترشکنهای ناامن و رخدادهای ضدامنیتی منجر شده است. با وجود هشدارهای مکرر متخصصان و کسبوکارها، وزرای ارتباطات و شورای عالی فضای مجازی همچنان در برابر رفع محدودیتها بیعملی نشان دادهاند. پس از یک سال از فعالیت دولت چهاردهم، امید به بهبود وضعیت اینترنت روزبهروز کمرنگتر میشود.
نتیجه این سیاستها، زیست دیجیتالی آشفته برای ایرانیان است: مردم ناامید و عصبانی، کسبوکارها بدون توان برنامهریزی، و سرمایههای انسانی در حال مهاجرت به محیطهای کمتنشتر. راهکارها روشناند، اما فقدان اراده برای تغییر، گره مشکلات اینترنت ایران را کورتر کرده است.